Paulus in de gevangenis

Rembrandt was amper twintig toen hij dit paneel schilderde. Het toont de apostel Paulus in de gevangenis, diep verzonken in gedachten. Kennelijk weerhielden de ongetwijfeld harde omstandigheden in de cel hem er niet van door te gaan met zijn zendingswerk. De pen in zijn linkerhand suggereert dat hij een van zijn vele brieven aan het schrijven was.

De apostel is traditiegetrouw afgebeeld met lange baard, kalend hoofd en zijn vaste attribuut, het zwaard. Het is uiteraard opmerkelijk dat een gevangene een zwaard bij zich heeft.

Dat zwaard heeft verschillende betekenissen:

• het martelaarschap van Paulus: hij werd met een zwaard gedood door de Romeinen;
• zijn eerdere leven, als vervolger van christenen;
• in zijn brief aan de Efeziërs (6:17) noemt hij Gods woord "het zwaard van de Geest".