Geertgen tot Sint Jans ca. 1460/65 – ca. 1488/93 Aanbidding der koningen (Praag)olieverf op paneel (midden: 111 × 69 cm; zijpanelen: 71 × 39 cm) — ca. 1485
Biografie van Geertgen tot Sint Jans Dit werk is gekoppeld aan Mattheüs 2:11 |
|
In het middenpaneel zijn de drie wijzen uit het oosten gearriveerd en brengen ze hun geschenken voor het pasgeboren kind. Op de zijpanelen zijn de knielende mensen waarschijnlijk de onbekende opdrachtgevers. Links verder St.-Bavo, herkenbaar aan zijn attributen valk en zwaard. Men vermoedt dat het schilderij oorspronkelijk gemaakt is voor de St.-Bavokerk in Haarlem. Op het rechter paneel wordt de heilige Adrianus getoond, met in zijn hand het aambeeld waarop tijdens zijn marteldood zijn benen werden verbrijzeld. Het middenpaneel van dit fraaie drieluik van Geertgen is smaller dan de twee zijpanelen samen. Dat komt doordat een stuk van ongeveer 15 cm van het middenpaneel is afgezaagd, aan de linker kant. Wanneer en waarom dat gebeurde, is niet bekend. Door het zagen is de centrale handeling, de handkus, uit het midden verschoven. In 2008 werd een tot dan toe onbeduidend paneeltje in de collectie van het historisch museum van Frankfurt geïdentificeerd als oorspronkelijk behorend tot het middenpaneel. Het toont Jozef, die op vrijwel alle schilderingen van de Aanbidding der wijzen aanwezig is maar hier ontbrak.
Houten panelen zijn uitermate gevoelig voor wisselingen in temperatuur en vochtigheid. Een kleine verandering kan al leiden tot een barst in de verf. In de regel worden dergelijke panelen dan ook zelden uitgeleend. Dit ruim 500 jaar oude drieluik van Geertgen was desondanks in 2007/08 te zien in Winterthur (Zwitserland) en in 2008 in Rotterdam. Twee andere Aanbiddingen van Geertgen bevinden zich in Amsterdam en in Cleveland. |
|
Bekijk gerelateerde werken uit het Rijksmuseum via deze iconclass: 73B57. |
Statenvertaling online - bijbel en kunst