De kruisdraging

De processie op weg naar Calvarië komt tot stilstand als Jezus bezwijkt onder het kruis (zie detail). Calvarië is een andere naam voor de heuvel Golgotha. Rechts op de voorgrond een treurend groepje rond Maria en Johannes de Evangelist.

De compositie met allerlei losse groepjes figuren heeft wel iets weg van de stijl van Jan van Eyck. Het landschap lijkt eerder op Vlaanderen dan op Palestina, ware het niet voor de rare berg met windmolen.

Sommigen denken dat Bruegel een parallel trekt tussen het door de Romeinen bezette Palestina en het land van Bruegel dat door Spanje werd geregeerd. Beide streefden naar vrijheid.

In 2011 verscheen een speelfilm over dit schilderij, The Mill and the Cross.